18 marca 2025 roku ministrowie obrony Polski, Litwy, Łotwy i Estonii ogłosili decyzję o wypowiedzeniu Konwencji Ottawskiej – traktatu zakazującego użycia, składowania i produkcji min przeciwpiechotnych. Powód? Dynamicznie zmieniające się realia bezpieczeństwa na wschodniej flance NATO i narastające zagrożenie ze strony Rosji i Białorusi.
Wojna zmienia priorytety
We wspólnym oświadczeniu ministrowie podkreślili, że od czasu ratyfikacji Konwencji Ottawskiej sytuacja w Europie uległa dramatycznemu pogorszeniu. Rosyjska agresja i rosnące ryzyko destabilizacji regionu wymuszają rewizję dotychczasowych strategii obronnych. Kraje bałtyckie i Polska uznały, że nie mogą pozwolić sobie na rezygnację z żadnych dostępnych środków odstraszania i obrony.
Nowa strategia obronna
Decyzja o wycofaniu się z Konwencji Ottawskiej ma zapewnić siłom zbrojnym tych państw większą elastyczność operacyjną i swobodę w doborze narzędzi obronnych. Ministrowie obrony zaznaczyli jednak, że ich kraje nadal będą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego i podejmować działania mające na celu ochronę ludności cywilnej.
Czym była Konwencja Ottawska?
Konwencja o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych została przyjęta w 1997 roku i weszła w życie dwa lata później. Polska podpisała traktat w 1997 roku, ale ratyfikowała go dopiero w 2012. Do dziś przystąpiły do niej 164 państwa, jednak potężni gracze jak USA, Rosja, Chiny, Indie czy Izrael nigdy jej nie ratyfikowali. Teraz do listy państw pozostających poza traktatem dołączają Polska i kraje bałtyckie.
Koniec pewnej epoki. Co dalej?
Rezygnacja z Konwencji Ottawskiej to kolejny krok w stronę dostosowania polityki obronnej do nowych realiów. Wschodnia flanka NATO musi być gotowa na każdy scenariusz, a państwa regionu nie chcą rezygnować z żadnych narzędzi, które mogą zwiększyć ich zdolności obronne.
Mimo wycofania się z konwencji, Polska, Litwa, Łotwa i Estonia podkreślają, że nadal zobowiązują się do przestrzegania zasad prawa wojennego, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo swoich obywateli.
źródło zdjęcia: https://x.com/HubnerrMax/status/1901965350607933928/photo/1
Adam Wójcicki
