Zbliżające się wybory prezydenckie w 2025 roku ożywiły debatę na temat ułatwień dla głosujących. Jednym z pomysłów jest wprowadzenie dodatkowego, w pełni płatnego urlopu na czas oddania głosu. Zwolennicy tego rozwiązania widzą w nim szansę na zwiększenie frekwencji, przeciwnicy natomiast obawiają się wzrostu kosztów dla pracodawców i możliwych nadużyć. Czy Polska powinna podążyć śladem krajów, które już stosują podobne rozwiązania?
Obecne przepisy a udział w wyborach
Obecnie polskie prawo nie przewiduje specjalnego zwolnienia z pracy na głosowanie. Lokale wyborcze są otwarte od wczesnego ranka do późnych godzin wieczornych, co w teorii pozwala na udział w wyborach przed lub po pracy. W praktyce jednak osoby pracujące na wielogodzinnych zmianach, w niestandardowych godzinach czy w kilku miejscach mogą mieć problem ze znalezieniem czasu na wizytę w lokalu wyborczym.
Argumenty za płatnym urlopem na głosowanie
1. Zwiększenie frekwencji
Jednym z głównych argumentów za wprowadzeniem urlopu wyborczego jest zwiększenie liczby osób uczestniczących w głosowaniu. Wybory to fundament demokracji, a jeśli część obywateli rezygnuje z oddania głosu z powodu obowiązków zawodowych, to warto rozważyć mechanizmy, które mogłyby to zmienić.
2. Ułatwienie dla pracujących w niestandardowych godzinach
Wprowadzenie dnia wolnego mogłoby szczególnie pomóc pracownikom zmianowym, osobom wykonującym obowiązki w trybie 24/7 oraz tym, którzy pokonują długie dystanse do pracy. Dla wielu z nich obecne godziny otwarcia lokali wyborczych nie są wystarczającym rozwiązaniem.
3. Wzmocnienie zaangażowania obywatelskiego
Dodatkowy urlop na głosowanie mógłby także wpłynąć na większe zaangażowanie społeczne. Pokazałby, że państwo traktuje udział w wyborach priorytetowo i chce stworzyć obywatelom realne warunki do głosowania bez konieczności balansowania między obowiązkami zawodowymi a prawem do decydowania o przyszłości kraju.
Argumenty przeciw płatnemu urlopowi na głosowanie
1. Koszty dla pracodawców
Przeciwnicy pomysłu zwracają uwagę na dodatkowe koszty, które musieliby ponieść pracodawcy. Płatny urlop dla milionów pracowników to wydatek, który mógłby wpłynąć na kondycję finansową firm, zwłaszcza w sektorze prywatnym.
2. Możliwość nadużyć
Istnieje także obawa, że wprowadzenie dnia wolnego może prowadzić do nadużyć. Jak zweryfikować, czy pracownik faktycznie udał się do lokalu wyborczego? Czy dzień wolny nie stałby się po prostu kolejną okazją do przedłużonego weekendu?
3. Czy to na pewno konieczne?
Przeciwnicy podkreślają, że obecne godziny otwarcia lokali wyborczych są wystarczające i że większość obywateli jest w stanie zagłosować bez konieczności wprowadzania dodatkowych dni wolnych. Wskazują również, że niektóre kraje, jak np. Estonia, umożliwiają głosowanie przez internet, co rozwiązuje problem czasu i dostępności.
Co dalej z pomysłem płatnego urlopu na wybory?
Debata nad wprowadzeniem dodatkowego, płatnego dnia wolnego na głosowanie pokazuje, jak bardzo kwestie związane z demokracją i rynkiem pracy mogą się przenikać. Czy rząd zdecyduje się na taki krok? A może zamiast dnia wolnego pojawią się inne rozwiązania, np. elastyczne godziny pracy w dniu wyborów? Decyzja w tej sprawie może wpłynąć nie tylko na frekwencję wyborczą, ale i na postrzeganie państwa jako realnego gwaranta praw obywatelskich. Warto więc śledzić rozwój wydarzeń i przygotować się na możliwe zmiany.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/d%C5%82ugopis-czerwony-d%C5%82ugopis-2181101/
Marta Stuchowska
