Zmiany w ustawach o adwokaturze i radcach prawnych miały uporządkować przepisy i dostosować je do realiów rynku prawniczego. Tymczasem, jak alarmują sami zainteresowani, mogą doprowadzić do absurdalnej i dyskryminującej sytuacji. Jeśli posłowie nie dopilnują szczegółów, aplikanci adwokaccy znajdą się w gorszej pozycji niż ich koledzy z aplikacji radcowskiej.
Sejm zajmuje się obecnie dwoma projektami ustaw, które mają nowelizować Prawo o adwokaturze i ustawę o radcach prawnych. Oba dokumenty są efektem prac samorządów prawniczych i zostały wniesione do parlamentu przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka - przypomina portal Prawo.pl.
Dwie ustawy, dwa kierunki zmian
Na pozór zmiany wydają się techniczne. W praktyce jednak różnice między projektami są istotne. Jak ostrzegają prawnicy, mogą uderzyć w jedną z grup zawodowych.
Dla przykładu, Naczelna Rada Adwokacka zaproponowała rozbudowanie przepisów dotyczących świadczenia pomocy prawnej, w tym pośrednictwa w zawieraniu umów i działalności polegającej na dochodzeniu roszczeń osób trzecich. Projekt zmian w ustawie o radcach prawnych takich zapisów nie zawiera.
Najwięcej emocji wzbudzają jednak zapisy dotyczące zastępowania adwokatów i radców prawnych przez aplikantów. Obecne przepisy obu ustaw przewidują, że takie zastępstwo jest możliwe tylko wtedy, gdy adwokat lub radca są wspólnikami w spółce adwokacko-radcowskiej.
Projekt nowelizacji Prawa o adwokaturze znosi to ograniczenie, co oznacza, że aplikant radcowski mógłby zastępować adwokata w znacznie szerszym zakresie. Problem w tym, że w projekcie zmian w ustawie o radcach prawnych nie przewidziano analogicznej regulacji dla aplikantów adwokackich.
Efekt? Nierówność. Aplikant radcowski zyska nowe uprawnienia, a aplikant adwokacki - nie.
Na problem zwrócił uwagę aplikant adwokacki Piotr Kuraś.
„W projekcie dotyczącym ustawy radcowskiej nie zaproponowano zmiany dotyczącej aplikantów adwokackich. Jeśli to nie zostanie uwzględnione, dojdzie do absurdalnej sytuacji, w której aplikant radcowski będzie mógł zawsze zastępować adwokata, a aplikant adwokacki tylko radcę ze spółki adwokacko-radcowskiej” - powiedział w rozmowie z Prawo.pl ostrzega:
Jak podkreśla, różnice te mogą mieć także wymiar ekonomiczny.
„Aplikanci często korzystają z możliwości substytucji, by zarobić dodatkowe pieniądze. Po zmianach aplikant radcowski będzie miał więcej takich możliwości, co doprowadzi do dyskryminacji ekonomicznej” – wskazuje Kuraś.
Samorządy uspokajają, ale pracy nie brakuje
W środowisku radcowskim słychać głosy, że projekty są dopiero na wstępnym etapie i będzie jeszcze czas na korekty.
Prof. Rafał Stankiewicz, kierownik Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych, potwierdza w rozmowie z Prawo.pl:
„Trwają prace eksperckie i konsultacje. Pracujemy nad kompleksową zmianą ustawy o radcach prawnych – projekt powinien być gotowy na przełomie listopada i grudnia. Widzimy potrzebę ujednolicenia obu regulacji i jesteśmy otwarci na dyskusję”.
Z kolei wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej, adw. Bartosz Tiutiunik, przypomina, że „nie jest rolą samorządu adwokackiego zabiegać o zmiany w ustawie o radcach prawnych”.
Wspólny cel, równe zasady
Choć projekty ustaw wyszły z inicjatywy samorządów, to teraz wszystko zależy od posłów i sejmowych poprawek. Prawnicy apelują, by przed głosowaniem przyjrzeć się szczegółom i ujednolicić regulacje, tak by żadna z grup zawodowych nie została potraktowana gorzej.
W przeciwnym razie może dojść do paradoksu – w założeniu korzystna nowelizacja w praktyce pogłębi różnice między środowiskami prawniczymi i uderzy w tych, którzy dopiero wchodzą do zawodu.
Opr. Robert Bagiński
